ชามกาไก่

      ชามกาไก่จากประเทศจีน

     เมื่อกล่าวถึงลำปาง ก็ต้องนึกถึงชามกาไก่หรือชามตราไก่เพราะเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดลำปางเนื่องจากที่ลำปางนั้นมีโรงงานผลิตเซรามิกส์มากที่สุดในประเทศ สัญลักษณ์ของจังหวัดลำปางก็คือ ไก่(ไก่ขาว ) ซึ่งตรงกับลวดลายบนชามกาไก่พอดี แต่แท้จริงแล้วต้นกำเนิดของชามกาไก่หาใช่ที่ลำปางไม่ แต่ต้นกำเนิดที่แท้จริงนั้นกลับอยู่ที่ประเทศจีน เล่ากันว่าชามกาไก่มีประวัติความเป็นมานานกว่าร้อยปี ในสมัยก่อนนั้นแต่เดิมชามตราไก่ยังไม่มีลายยังเป็นแค่ชามสีขาวปราศจากการเขียนลวดลายใดๆทั้งสิ้นซึ่งเป็นการปั้นของชาวจีนแคระที่ตำบลกอปี อำเภอไท้ปู มณฑลฮกเกี้ยนหรือมณฑลฝูเจี้ยนในปัจจุบัน ต่อมาพวกจีนแต้จิ๋วที่ตำบลปังเคย เขตแต้จิ๋วปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นเขตเฉาอัน มณฑลกวางตุ้ง ก็นำชามสีขาวเหล่านั้นมาเขียนลวดลายไก่เพิ่มลงไป จึงกลายมาเป็นชามกาไก่ในที่สุด ชามกาไก่ได้เป็นสินค้าที่ขายกันทั้งในประเทศจีนและยังส่งออกไปขายในต่างประเทศรวมทั้งประเทศไทย ต่อมาเกิดสงครามขึ้นในประเทศจีน(ญี่ปุ่นบุกจีน)จึงทำให้ไ่ม่สามารถนำเข้าชามกาไก่เข้ามาขายในประเทศไทยได้ ทำให้เกิดความต้องการชามกาไก่จำนวนมากจึงทำให้เจ้าของโรงงานเกิดอยากผลิตชามกาไก่ขึ้นในไทย ประจวบกับมีชาวจีนที่หนีสงครามเข้ามาในประเทศไทยเป็นจำนวนมากและในบรรดาชาวจีนที่หนีมาก็มีช่างชาวจีนที่เคยทำชามกาไก่ด้วยเลยเป็นที่มาของการทำชามกาไก่ขึ้นในประเทศไทย พอมีการผลิตชามกาไก่ขึ้นในประเทศก็ยังไม่ใช่ที่ลำปางแต่ผลิตขึ้นที่กรุงเทพอยู่แถวๆวงเวียนใหญ่ฝั่งธนบุรีและบริเวณถนนเพชรบุรีเขตกรุงเทพ

     ชามกาไก่ยุคแรกที่ผลิตขึ้นในไทย

     กำเนิดชามกาไก่ลำปาง นั้นเริ่มมาจากมีคนสังเกตุเห็นหินลับมีดของคนรับจ้างลับมีด ว่ามีดินขาวผสมอยู่ซึ่งก็คือ นายซิมหยู แซ่ฉิม จากนั้นนายซิมหยูจึงได้ชวนเพื่อนๆอีก2-3คนไปหาแหล่งกำเนิดดินขาว โดยมี นายทวี ผลเจริญ เจ้าของโรงงานที่กรุงเทพให้การสนับสนุน จนมาพบแหล่งดินขาวที่บ้านปงค่า อำเภอแจ้หม่ ระหว่างกิโลเมตรที่ 26-27 เส้นถนน ลำปาง - แจ้หม่ เมื่อราวปี 2498-2499 จึงนำมาทดลองปั้นถ้วยชาม ต่อมานายซิมหยูและเพื่อนได้ไปหาแหล่งเงินทุนจากนายซิมหมิน แซ่เลียว ก่อตั้งโรงงานเครื่องปั้นดินเผาขึ้นมาแห่งแรกของลำปางชื่อว่า "โรงงานร่วมสามัคคี" เมื่อปี 2500 ที่บ้านป่าขาม อำเภอเมืองลำปาง ทำได้ 3-4 ปีก็เกิดปัญหา ทั้งหมดเลยตัดสินใจแยกย้ายกันไปเปิดโรงงานผลิตชามของตนเอง และหลังจากนั้นไม่นานก็เกิดโรงงานผลิตชามกาไก่ออกมาอีกจนถึงปัจจุบัน

 ชามกาไ่ก่รุ่นแรกของลำปาง

     กล่าวกันว่าชามกาไก่ที่มีคุณภาพต้องนำเข้ามาจากประเทศจีน ลวดลายก็ต้องเป็นรูปไก่มีหงอนและมีสีเข้มไม่อ่อน และมีลายประกอบด้วย ต้นกล้วย ดอกโบตั๋นและต้นหญ้าสีเขียว ส่วนชามกาไก่ของลำปางนั้นมีหลากหลายลายมากไม่ได้จำกัดแค่ลายไก่กับดอกโบตั๋นเท่านั้น เท่าที่พบมีมากกว่า10ลายเหมาะกับการเก็บสะสมเป็นอย่างมาก